ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Τυραννικοί Χαρακτήρες
Ο σκληρός, ο αδίστακτος δεσποτισμός στη διακυβέρνηση των λαών είναι γνώριμο φαινόμενο στην ιστορία της ανθρωπότητας και από την άποψη αυτή οι χρόνοι μας δεν μπορούν να διεκδικήσουν το προνόμιο της πρωτοτυπίας. Αλλά και δεν υστερήσαμε σε μεγάλης κλίμακας δείγματα του είδους (μέτρο του «μεγάλου» εδώ, η φρίκη των εγκλημάτων). Και μόνο τρία ονόματα να βάλουμε στο νου μας : Μουσολίνι, Χίτλερ, Στάλιν, φτάνουν να μας δώσουν ρίγος. Το πρόβλημα για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο είναι πώς ευδοκιμεί στον πλανήτη μας αυτή η τερατώδης πανίδα. Πώς από καιρό σε καιρό εμφανίζονται σε όλα τα γεωγραφικά πλάτη και σε όλες περίπου τις μορφές κοινωνίας πότε μεγάλοι και φοβεροί δυνάστες και πότε μικροί και γελοίοι τυραννίσκοι που επωφελούνται από τις ιστορικές περιστάσεις, κάθονται στο τράχηλο ενός έμφοβου ή αλλόφρονα λαού και τον βασανίζουν. Μήπως πρόκειται όχι για μιαν απλή εκτροπή, αλλά για ένα χρόνιο νόσημα από το οποίο πάσχει και θα εξακολουθεί να πάσχει ο οργανισμός του ανθρώπινου γένους; Μήπως, καθώς από τη φύση τους υπάρχουν φρόνιμοι και φιλήσυχοι, ειρηνικοί και συνεργατικοί πολίτες, έτσι γεννιούνται και δεσποτικοί χαρακτήρες, φίλαρχοι και φανατικοί, στενόκαρδοι και βίαιοι, που όταν επιβούν στην εξουσία με το δόλο και τη συνομωσία γίνονται μάστιγες των λαών, τους οποίους κακή τη μοίρα κυβερνούν;
Είναι άραγε μέσα στο γενότυπό του, στα κύτταρα της βιολογικής καταβολής του «γραμμένος» ο αυταρχικός χαρακτήρας του δεσποτικού, φανατικού και αδιάλλακτου ανθρώπου; Οι ψυχολόγοι και οι κοινωνιολόγοι του καιρού μας, που μέσα στα τελευταία τριάντα χρόνια μελέτησαν συστηματικά το θέμα, αποκλείουν το βιολογικό έδαφος, τις οργανικές ρίζες αυτής της ανωμαλίας και τείνουν να την αποδώσουν στις ψυχολογικές επιδράσεις της ανατροφής και του κοινωνικού κλίματος. Ο Adorno και οι συνεργάτες του καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η αυταρχική προσωπικότητα είναι προϊόν των εμπειριών που αποκτά ο άνθρωπος στα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Με τη διάγνωση αυτή συμφωνούν λίγο ως πολύ οι εγκυρότεροι σύγχρονοι ερευνητές. Εάν εξερευνήσουμε-λέγουν- τι κρύβεται πίσω από την επιφάνεια ενός αυταρχικού χαρακτήρα θα βρούμε την ανασφάλεια και το άγχος ενός ψυχικά τραυματισμένου, «αλλοτριωμένου» ψυχοκοινωνικά ανθρώπου. «Κάθε απόπειρα για δημοκρατική εξέλιξη απομακρύνεται όσο η αλλοτρίωση του ανθρώπου μεγεθύνεται. Η αναζήτηση και η πρακτική εφαρμογή δημοκρατικών προτύπων συμπεριφοράς προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, ήρεμη σκέψη, ικανότητα αυτοκριτικής και περιθώρια-κίνητρα αυτόνομης δράσης. Επάνω απ’ όλα όμως προϋποθέτει δομή ισορροπημένης προσωπικότητας, απαλλαγμένης από το άγχος, το φόβο και την ανασφάλεια, άτομο ικανό να διαχειρίζεται την ατομικότητά του και να ξέρει να χρησιμοποιεί την ελευθερία του».
Παίζει κάποιο ρόλο στην καταπολέμηση αυτού του παραμορφωτικού της προσωπικότητας συνδρόμου η παιδεία; Η πείρα των περισσότερων και οι έρευνες των επιστημόνων που έθεσαν το ζήτημα, ευνοούν την καταφατική απάντηση. Τα πορίσματά τους όμως δεν έμειναν χωρίς αμφισβητήσεις καθώς γεννήθηκαν πολλά ερωτηματικά όσον αφορά το περιεχόμενο του όρου «εκπαιδευμένος άνθρωπος» και την αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης στον εξευγενισμό της ανθρώπινης ψυχής.
Αυτές και άλλες αντιρρήσεις μπορούν να διατυπωθούν απέναντι στην αισιόδοξη γνώμη ότι ο υγιής στις πολιτικές αντιλήψεις του άνθρωπος είναι προϊόν ορθής αγωγής. Εντούτοις, υπάρχει και μία μετριοπαθής λύση, όπως την έχει διατυπώσει ένας ξένος συγγραφέας: «Η εκπαίδευση, αν δε μεταβάλλει τους ανθρώπους σε καλούς πολίτες, τουλάχιστον τους βοηθάει να γίνουν».
E.Παπανούτσος,
Δίκαιο της Πυγμής
ΘΕΜΑΤΑ:
Α. Να αποδώσετε το νόημα του κειμένου σε 100-120 λέξεις.
25μ
Β1. Να σχολιάσετε την παρακάτω περίοδο σε 70-80 λέξεις: «Η εκπαίδευση, αν δε μεταβάλλει τους ανθρώπους σε καλούς πολίτες, τουλάχιστον τους βοηθάει να γίνουν».
7μ
Β2. Ποιο είδος λόγου χαρακτηρίζει το κείμενο, το δίκαιο ή τον άδικο; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.
3μ
Β3. Με ποιους τρόπους οργανώνεται η δεύτερη παράγραφος του κειμένου;
5μ
Β4. Συμπληρώστε το παρακάτω επιχείρημα και αναγνωρίστε το σύμφωνα με:
α. τη συλλογιστική πορεία των προτάσεων
β. το είδος των προκείμενων προτάσεων.
Γ. Αξιολογήστε το παρακάτω επιχείρημα ως προς την ορθότητά του(εγκυρότητα και αλήθεια).
Η εκπαίδευση, αν δε μεταβάλλει τους ανθρώπους σε καλούς πολίτες, τουλάχιστον τους βοηθάει να γίνουν.
Η εκπαίδευση δε μεταβάλλει τους ανθρώπους σε καλούς πολίτες.
Άρα,………………………………………………………………………………………………
6μ
Β5. Να ετυμολογήσετε τις λέξεις και με το κάθε συνθετικό τους να γράψετε μία νέα λέξη: μεταβάλλει, αδίστακτος.
4μ
Β.6.Στο κείμενο υπάρχουν τεκμήρια και επίκληση στην αυθεντία. Να βρείτε από ένα παράδειγμα και να το παραθέσετε.
Β.7. Σε ποιο είδος δοκιμίου εντάσσεται το κείμενο. Η απάντησή σας να στηριχθεί στο είδος λόγου και πειθούς που κυριαρχεί στο κείμενο.
Γ. Η έλλειψη αγωγής σύμφωνα με το συγγραφέα αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα στη δημιουργία αυταρχικών και αλλοτριωμένων προσωπικοτήτων. Σε μία επιστολή που θα δημοσιευθεί στη σχολική σας εφημερίδα, να αναλύσετε τις βασικές πτυχές μιας αυταρχικής προσωπικότητας και να προτείνετε τα εφόδια που μπορεί να προσφέρει η σύγχρονη κοινωνία με σκοπό τη διαμόρφωση δημοκρατικών και ελεύθερων πολιτών(400-500 λέξεις).
50μ
Διάρκεια : 3 ώρες
Δεν υπάρχουν προϊόντα σε αυτήν την κατηγορία.